BOLEHKAH MEMBERI DAGING KORBAN KEPADA ORANG BUKAN ISLAM ?

 

Ibadah korban merupakan suatu syariat Islam yang agung. Rentetan peristiwa besar yang berlaku, bermula sejak pada zaman Nabi Adam AS hinggalah kepada zaman penghulu sekalian Nabi, Muhammad SAW menunjukkan indikasi kedudukan ibadah korban bukanlah suatu ibadah baharu. Melalui ibadah korban, syiar Islam ditegakkan seperti yang dikehendaki oleh Allah dan Rasul Nya. Bermula dari peristiwa persembahan korban oleh kedua anak Nabi Adam, Habil dan Qabil, sehingga syariat disempurnakan oleh Allah SWT melalui utusan terakhir baginda Rasulullah SAW.

Timbul persoalan, adakah dibenarkan oleh syarak untuk memberikan daging korban kepada mereka yang bukan beragama Islam. Secara dasarnya, permasalahan berkaitan memberikan daging korban kepada orang bukan beragama Islam tidak dinyatakan secara jelas di dalam al-Quran sama ada dilarang atau sebaliknya dibenarkan. Maka, disini kita akan dapati perbezaan pandangan berdasarkan kepada penafsiran para ulama yang dinamakan sebagai al-ijtihad. Sebelum daripada itu, Allah SWT telah meletakan asas berkenaan suruhan untuk berbuat baik kepada mereka yang bukan beragama Islam. Dengan syarat, mereka tidak memerangi dan memusuhi Islam. Ini dapat dilihat melalui firman Nya dalam surah al-Mumtahanah ayat 8 yang bermaksud :

"Allah tidak melarang kamu daripada berbuat baik dan berlaku adil kepada orang-orang yang tidak memerangi kamu kerana agama (kamu), dan tidak mengeluarkan kamu dari kampung halaman kamu; sesungguhnya Allah mengasihi orang-orang yang berlaku adil".

Menurut Imam al-Tobari, beliau menyatakan dalam kitabnya, Tafsir al-Tobari, bahawa yang dimaksudkan dengannya (tidak melarang berbuat baik dan berlaku adil kepada orang-orang yang tidak memerangi kamu) ialah terhadap semua jenis ajaran dan juga agama supaya berbuat baik dengan mereka, berhubung baik dan berlaku adil kepada mereka. Dalam tafsiran lain, seperti yang dinyatakan oleh Ibnu Asyur dalam kitabnya, At-Tahrir wa At-Tanwir, beliau menyatakan bahawa pada zaman Nabi, terdapat sebahagian orang kafir tidak menyokong penindasan dan kezaliman yang dilakukan oleh puak kafir Quraisy. Sebahagian mereka ini antaranya dari kabilah Khuza'ah. Mereka tidak bersama dengan kafir Quraisy. Maka, melalui ayat tersebut, Allah tidak melarang Nabi dan para sahabat untuk berbuat baik kepada kabilah ini.

Oleh itu, secara asasnya, Islam tidak melarang umatnya untuk berbuat baik kepada mereka yang bukan beragama Islam. Pun begitu, dalam soal memberikan daging korban kepada orang bukan Islam, para ulama bersepakat menyatakan haram memberi daging korban wajib (nazar) kepada orang bukan Islam. Walau bagaimana pun, berlaku perbezaan pendapat berkenaan agihan daging korban sunat. Sebahagian ulama termasuklah Mazhab Syafie dan Mazhab Maliki berpandangan bahawa tidak boleh diberikan daging korban kepada orang bukan Islam. Hal ini kerana mereka berpandangan ibadah korban adalah perkara ta'abbudiy (hal ehwal ibadah) bagi agama Islam. Ianya juga suatu ibadah bertujuan untuk mendekatkan diri kepada Allah SWT. Untuk itu, daging korban yang datangnya dari ibadah penuh ketaatan kepada Allah ini tidak seharusnya diberikan kepada golongan bukan Islam, yang tidak mentaati perintah dalam mentauhidkan Allah SWT.

Dalam pada itu, sebahagian lagi para ulama seperti ulama Mazhab Hanbali, Imam Abu Hanifah, Imam Hasan al-Basri dan Abu Thaur, mereka berpandangan harus (boleh) memberi daging korban kepada orang bukan Islam. Hal ini sepertimana yang dinukilkan oleh Ibnu Qudamah, ulama mazhab Hanbali dalam kitabnya, al-Mughni, beliau menyatakan bahawa dibolehkan memberi makan kepada orang kafir daripada daging korban. Mereka berpandangan bahawa makanan yang diharuskan makan, maka haruslah juga diberi makan kepada orang kafir zimmi sebagaimana makanan-makanan lainnya. Hal ini sepertimana yang terdapat dalam sebuah hadith riwayat Abu Daud dan al-Tirmidzi, daripada Abdullah bin Amr al-'As, ketika beliau telah menyembelih seekor kambing buat ahli keluarganya lalu beliau berkata :

"Adakah kamu telah menghadiahkan (daging tersebut) kepada jiran kita Yahudi ? (beliau bertanya sebanyak dua kali) kerana sesungguhnya aku telah mendengar Rasulullah SAW telah bersabda : "Sentiasalah Jibril AS mewasiatkan kepadaku (berbuat baik) kepada jiran (dengan baik dan sopan) sehingga aku menyangka bahawa Jibril AS mengarahkan daripada Allah SWT agar menjadikan mereka sebagai pewaris"

Hadith ini menunjukkan kepada kita bahwa memberikan daging korban kepada bukan Islam tidak sekadar memberi dan menerima sebaliknya mampu menyemai mesej kemanusiaan dan dakwah khususnya bagi memperlihatkan kecantikan dan keindahan Islam yang penuh kasih sayang. Juga sependapat dengan pandangan diharuskan beri daging korban kepada orang bukan Islam adalah Ibnu Hazmin. Dalam kitabnya, al-Muhalla, Ibn Hazmin menyatakan bahwa tuan empunya korban boleh memberi makan kepada orang kaya dan orang bukan Islam atau dia menghadiahkan sedikit daripadanya. Demikian yang dinukilkannya. Perbuatan memberi daging korban kepada orang bukan Islam merupakan suatu jalan kebaikan bagi menjinakkan mereka dengan Islam.

Selain itu, dalam Fatawa Lajnah Daimah, Majlis Fatwa Tetap Arab Saudi telah memfatwakan harus diberikan daging korban kepada orang bukan Islam kerana kemiskinan atau kerana berjiran dan juga untuk mendekatkan diri mereka kepada Islam. Tetapi tidak diberi kepada orang bukan Islam yang memerangi Islam. Begitu juga dengan fatwa yang dikeluarkan oleh Dar Ifta Mesir. Mereka menyatakan bahawa tidak mengapa memberikan daripadaya (daging korban) kepada bukan Islam kerana kefakirannya, atau hubungan kerabat dengannya, atau untuk menjinakkan hatinya kepada Islam, berdasarkan sabda Rasulullah SAW kepada Asma' binti Abi Bakar as-Siddiq yang disepakati riwayatnya ( Bukhari dan Muslim ) : “ hubungkanlah hubungan baik dengan Ibumu” ( diketahui bahawa ibu Asma' seorang bukan islam ).

Dalam konteks Malaysia, yang dikenali sebagai sebuah negara majmuk, yang terdiri daripada pelbagai kaum dan agama, menjadi satu keistimewaan dan rahmah diatas perbezaan pandangan ini. Ini kerana mungkin sebahagian komuniti Islam yang hidup berjiran dengan bukan Islam, hanya memahami satu pandangan bahawa tidak boleh diberi daging korban, tetapi dengan keluasan pandangan ini, kita boleh berkongsikan daging korban dengan hati yang tenang dan pastinya dengan harapan Allah membuka pintu hati mereka untuk dekat dengan agama Islam. Demikianlah Islam mengajar kita untuk saling menghormati antara satu sama lain dengan memahami perbezaan dan meraikan kesatuan. Agama ini datang dengan membawa mesej perdamaian, bukan seruan permusuhan. Semoga Allah merahmati kita semua.